Czy można żądać alimentów przy rozwodzie bez orzekania o winie?

Mężczyzna stoi na tle nawiązującym do tematu alimentów
Autor artykułu
Kamil Jura

Prawnik i mediator rozwodowy. Twórca nowoczesnego podejścia do sposobu przeprowadzenia rozwodu. Jako jedyny w Polsce wymyślił i opracował od A do Z unikalny schemat działania w sprawach rozwodowych pozwalający na uzyskanie rozwodu nawet w 8 dni.

Kwestia alimentów pojawia się przy każdym rozwodzie. Obowiązek alimentacyjny kojarzony jest głównie z płaceniem na dzieci. Jednak sąd może przyznać także alimenty na współmałżonka. Czy rodzaj rozwodu ma wpływ na kwestie alimentacyjne? Sprawdźmy, jak wygląda rozwód bez orzekania o winie a alimenty.

Alimenty na dzieci przy rozwodzie bez orzekania o winie

Rodzaj rozwodu nie ma wpływu na zasady dotyczące alimentacji małoletnich dzieci. Zarówno w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie, jak i bez, istnieje obowiązek płacenia alimentów na dzieci. Małoletniemu dziecku alimenty należą się bezwzględnie. Wyjątkiem od reguły jest jedynie sytuacja, w której dziecko posiada majątek wystarczający na pokrycie kosztów jego utrzymania.

Kiedy dziecko jest już pełnoletnie, może dojść do uchylenia zasądzonych wcześniej alimentów. Dzieję się tak, gdy stara się ono utrzymywać samodzielnie, płacenie alimentów naraża rodzica na niedostatek lub, gdy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Kiedy zacząć starać się o alimenty na dziecko?

Starania o alimenty na dziecko rozpoczynamy od złożenia pozwu do sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub pozwanego. W pozwie należy uwzględnić dane powoda, pozwanego, zaznaczyć, że chcemy ubiegać się o zasądzenie alimentów oraz wpisać ich wysokość, a także datę, od której mają być płacone. Sprawy dotyczące ustalania alimentów są zwolnione z opłat sądowych. Jednak w przypadku przegranej sprawy, strona przegrana zwraca koszty stronie przeciwnej.

Od czego zależy wysokość alimentów

Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wysokość alimentów zależy od:

  • usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego,
  • możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Strona wnosząca pozew o alimenty musi zażądać określonej kwoty na podstawie zestawienia wydatków, które udowadnia za pomocą rachunków i faktur. Pozwany także prezentuje swoją sytuację finansową, np. przedstawiając dokumenty poświadczające jego zarobki. W uzasadnieniu wysokości alimentów należy udowodnić, że pozwany jest w stanie tyle płacić i okazać dowody na to.

Jak długo dziecku przysługują alimenty?

Potocznie przyjęło się, że dziecko pobiera alimenty do ukończenia nauki. W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie określono, jednak granicy wieku. O alimenty może ubiegać się nawet dorosłe, nieuczące się dziecko, np. pełnoletnie dziecko, które z powodu niepełnosprawności lub choroby nie ma możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Wobec dziecka małoletniego obowiązek alimentacyjny ma charakter bezwzględny. Po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności można już, w niektórych sytuacjach, uchylić się od płacenia alimentów. O alimenty na rzecz dziecka dorosłego ubiega się sam zainteresowany w swoim imieniu.

Alimenty na małżonka przy rozwodzie bez orzekania o winie

W przypadku alimentów na współmałżonka, rodzaj rozwodu odgrywa kluczową rolę. Jak wygląda rozwód bez orzekania o winie a alimenty? Przy rozwodzie, gdy nie wskazujemy winnego rozpadu małżeństwa, mamy prawo do alimentów jedynie cierpiąc na niedostatek. Alimentów od byłego małżonka mamy prawo domagać się, jeśli nie jesteśmy w stanie zadbać o siebie własnymi siłami. Oznacza to, że przy rozwodzie bez orzekania o winie alimenty od współmałżonka uzyskamy tylko w wyjątkowych sytuacjach.

Kiedy można żądać alimentów na małżonka?

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie, możemy żądać alimentów od małżonka tylko, gdy zmagamy się z niedostatkiem. Zatem, niedostatek współmałżonka rodzi obowiązek alimentacyjny. Rozwód bez orzekania o winie rzadko kończy się zasądzeniem alimentów dla byłego małżonka, bo żądanie ich wymaga udowodnionych trudności w samodzielnym utrzymaniu się.

Czym jest „niedostatek”?

Niedostatek to warunek konieczny, by móc ubiegać się o alimenty na współmałżonka przy rozwodzie bez orzekania o winie. Niedostatkiem nazywamy szczególnie trudną sytuację materialną. Osoba znajdująca się w niedostatku nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych. Niedostatek musi być niezawiniony, np. wywołany wiekiem lub chorobą uniemożliwiającą podjęcie pracy zarobkowej. Rozwód bez orzekania o winie oznacza, że alimenty od współmałżonka dostaniemy tylko, gdy cierpimy na niedostatek, czyli nie posiadamy wystarczających środków na zaspokajanie swoich potrzeb, pomimo podejmowanych starań.

Usprawiedliwione potrzeby małżonka

Usprawiedliwione potrzeby małżonka znajdującego się w niedostatku to wszystkie potrzeby, których zaspokojenie jest niezbędne do godziwej egzystencji. Niedostatek oznacza, że zaspokajanie tych potrzeb jest niemożliwe, bo osoba nim dotknięta nie posiada ku temu odpowiedniej ilości środków pieniężnych. W sytuacji rozwodu bez orzekania o winie, niedostatek rodzi obowiązek alimentacyjny względem małżonka nim dotkniętego. Sąd zasądzając alimenty bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby małżonka ubiegającego się o nie oraz możliwości zarobkowe i majątkowe strony zobowiązanej do ich płacenia.

Ile mogą wynosić alimenty na małżonka?

Rozwód bez orzekania o winie a alimenty, od czego zależy ich wysokość? Sąd wyznaczając wysokość alimentów na małżonka kieruje się jego usprawiedliwionymi potrzebami oraz możliwościami majątkowymi i zarobkowymi drugiej strony. Jak już wiemy, usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokajanie jest konieczne do godziwej egzystencji. Przy ustalaniu możliwości zarobkowych płatnika alimentów, sąd bierze pod uwagę uzyskiwane przez niego wynagrodzenie, inne dochody, a także wydatki. Zatem, wysokość alimentów podyktowana jest potrzebami ubiegającego się o nie, a także możliwościami zobowiązanego do ich płacenia.

Jak długo płaci się alimenty na małżonka?

Wiemy już, że przy rozwodzie bez orzekania o winie, alimenty na współmałżonka przyznawane są tylko, gdy cierpi on na niedostatek. W tej sytuacji, niedostatek rodzi obowiązek alimentacyjny, jednak jest on ograniczony czasowo. Przy rozwodzie z orzekaniem o winie, współmałżonek ma możliwość uzyskać od strony winnej nawet dożywotnie alimenty. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie nie jest to możliwe. Obowiązek płacenia alimentów wygasa po 5 latach od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W wyjątkowych sytuacjach, sąd może wydłużyć ten czas powyżej 5 lat. Obowiązek alimentacyjny może wygasnąć także przed upływem 5 lat, gdy strona pobierająca alimenty wejdzie w nowy związek małżeński.

Podsumowanie

Każdy rozwód wiąże się z zasądzeniem alimentów. Najczęściej są to alimenty na małoletnie dzieci pary. Rodzaj rozwodu w żaden sposób nie wpływa na zasady alimentacji dzieci. Procedura wygląda dokładnie tak samo, niezależnie od tego czy decydujemy się na rozwód z orzeczeniem o winie, czy też bez. Alimenty na małoletnie dzieci zawsze są obowiązkowe, a obowiązek ten ma charakter bezwzględny. Nie istnieje granica wieku pobierania alimentów, dlatego w niektórych przypadkach mają do nich prawo nawet dorosłe, nieuczące się dzieci.

W toku sprawy rozwodowej może wypłynąć także kwestia alimentów na współmałżonka. W tym przypadku, rodzaj rozwodu ma znaczenie. Rozwód bez orzekania o winie a alimenty wygląda w ten sposób, że warunkiem koniecznym jest niedostatek. Wyłącznie małżonek nim dotknięty może żądać zasądzenia alimentów od drugiej strony. Przy rozwodzie z orzekaniem o winie, wystarczy udowodnić, że rozwód pogorszył sytuację materialną niewinnego małżonka, aby otrzymać alimenty. Mogą one zostać zasądzone nawet dożywotnio. Nie jest to możliwe przy rozwodzie bez orzekania o winę. Tutaj świadczenie alimentacyjne na rzecz byłego małżonka ograniczone jest okresem 5 lat, biegnie on od daty uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Po upływie tego czasu, obowiązek alimentacyjny wygasa. Istnieje jednak możliwość przedłużenia tego okresu, ze względu na szczególne okoliczności np. chorobę byłego małżonka. Obowiązek ten wygasa także wraz z zawarciem nowego związku małżeńskiego przez stronę pobierającą alimenty.

Wysokość alimentów zawsze ustalana jest na podstawie dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Sąd dokładnie analizuje sytuację obu stron przed wydaniem decyzji o przyznaniu alimentów. Rozwód bez orzekania o winie a alimenty przebiega inaczej niż w przypadku rozwodu z ustaleniem winnego, ale pewne zasady w obu przypadkach są stałe i niezmienne.

Udostępnij artykuł

Chcesz się rozwieść szybko i bez zbędnych kosztów?

W Nowym-Etapie® wypracujemy rozwiązanie, które umożliwi Ci rozwód nawet w 22 dni.
 Sprawdź ile będzie kosztować Twój rozwód 
Chcesz się rozwieść szybko i bez zbędnych kosztów?