Podczas rozwodu jedną z kwestii do ustalenia jest podział majątku. W tym postępowaniu sąd kieruje się zasadą zawartą w art. 43 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Wskazuje ona, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Dlatego postępowanie o nierówny podział majątku wspólnego z początku może wydawać się bardzo przerażające. W tym artykule znajdziesz informacje, które pomogą Ci się przygotować do postępowania sądowego.
Co należy do majątku wspólnego?
Na skutek zawarcia związku małżeńskiego strony uzyskują prawo do wspólności majątkowej. W jego skład wchodzą wszelkie przedmioty oraz prawa nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego.
Aby określić wartość majątku wspólnego, to w pierwszej kolejności musisz zastanowić się nad etapami jego powstawania. Ustal jakie składniki będą wchodziły w skład majątku wspólnego. Kolejnym krokiem będzie ustalenie ich wartości według cen z dnia podziału. Następnie należy uwzględnić podział składników majątku przypisując im odpowiednią wartość.
Majątek wspólny obejmuje więc wszelkie przedmioty majątkowe, które partnerzy nabyli w trakcie trwania małżeństwa. Są to:
- dochody z majątku osobistego każdego z małżonków np. praca dorywcza, dochody z wynajmu samochodu, czy mieszkania.
- dochody uzyskane ze stosunku pracy.
- należności zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym.
- należności z innej działalności zarobkowej.
- dochody z majątku wspólnego np. środki pieniężne uzyskane z powodu prowadzenia wspólnej działalności lub wynajmu.
- wszelkie przedmioty nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego tj. ruchomości, prawa majątkowe i nieruchomości.
Czym jest majątek osobisty?
Musisz pamiętać jednak, że wszelkie przedmioty i prawa, które posiadałeś przed zawarciem związku małżeńskiego wchodzą jedynie w skład majątku osobistego. Każda ze stron ma własny majątek osobisty.
Wszelkie składniki tego majątku należą tylko do jednej osoby. W jego skład wchodzą również niektóre przychody określone bezpośrednio przez ustawodawcę. Są to np. darowizny, spadki, prawa autorskie i pokrewne, odszkodowania, składniki nabyte z majątku osobistego, czy nagrody.
Sądowy podział majątku
Jeżeli porozumienie między stronami nie będzie możliwe, podział majątku musi nastąpić poprzez przeprowadzenie postępowania sądowego. Przy podziale majątku należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejonowego.
Wówczas warto w odpowiedni sposób przygotować się do rozprawy. Pamiętaj, aby przeanalizować dokładnie sposób powstawania majątku, własne roszczenia oraz w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do jego utworzenia. Zbierz także wszelkie dokumenty potwierdzające podniesione w pismach procesowych twierdzenia.
Zastanów się także nad świadkami, którzy będą mogli potwierdzić przedstawione przez Ciebie założenia. Możesz również wnieść o wydanie dokumentów takich jak umowa o pracę, czy rozliczenie podatkowe swojego małżonka. Ponadto w niektórych przypadkach warto rozważyć zwrócenie się do biegłego sądowego o wydanie opinii.
Niemniej jednak wszystko zależy od Twoich żądań i wybranego przez Ciebie sposobu podziału majątku. Sąd kieruje się zasadą, w której podział majątku wspólnego jest równy dla każdej ze stron. Jednak w przypadku zrealizowania odpowiednich okoliczności możliwy będzie nierówny podział majątku. Wymaga to odpowiedniego ujawnienia różnicy stopnia przyczynienia się do powstawania majątku, wystąpienia ważnych powodów, a także wniesienia żądania o nierównym podziale przez stronę.
Kiedy sąd może nierówno podzielić majątek?
Sąd może nierówno podzielić majątek wspólny między małżonkami. Możliwe jest to na skutek udowodnienia, że udział jednej ze stron jest większy niż udziały w majątku drugiej z nich.
Zgodnie z art. 43 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, muszą wystąpić trzy przesłanki wskazane poniżej, aby sąd podzielił majątek w nierównych częściach:
1. żądanie małżonka o ustalenie nierównych udziałów – wniesione na piśmie procesowym.
2. różny stopień przyczynienia się do powstania majątku – są to takie działania jak zarobkowanie, sposób gospodarowania zarobkami, nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci, nakład pracy we wspólnym gospodarstwie domowym, wkład w pomnażanie majątku, trwonienie majątku. Różnica musi być istotnie widoczna, aby została uznana przez Sąd.
3. Ważne powody – w rozprawie o podział majątku za ważne powody uznaje się sytuacje, w których na skutek równego podziału majątku naruszone zostaną zasady współżycia społecznego. Przykładem dla takich okoliczności może być np. utrata części majątku z powodu uzależnienia jednego z małżonków.
Jakie roszczenia Ci przysługują? Weź je pod uwagę przy podziale
Przed rozprawą warto ustalić jakie roszczenia przysługują Ci w postępowaniu. Dlatego przeanalizuj cały proces powstania majątku wspólnego oraz swojego udziału w nim. Zastanów się nie tylko nad wspólnym, ale także majątkiem osobistym małżonków.
Jakie roszczenia możesz wziąć pod uwagę przy ustalaniu podziału majątku wspólnego?
- ustalenie prawa własności,
- rozliczenie wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na korzyść majątku osobistego lub odwrotnie,
- spłaty wspólnych długów,
- nakładów poczynionych z majątków osobistych na rzecz majątku wspólnego,
- dochodów oraz pożytków uzyskanych z majątku wspólnego małżonków,
- podziału rzeczy, które należą do majątku wspólnego.
Słowa to za mało. Zbierz materiał dowodowy
Twoje wyjaśnienia mogą okazać się niewystarczające dla sądu. Dlatego przygotuj wszelkie dowody potwierdzające Twój udział w majątku wspólnym. Pamiętaj, że możesz żądać zarówno części majątku, przyznania konkretnych składników majątku, czy uzyskania spłaty finansowej albo określenia podziału majątku w dany sposób.
Za przyczynienie się do powstania majątku można uznać także środki otrzymane na skutek darowizn, spadków, czy nawet wygranej w grze. Możesz wskazać również na dowody, które potwierdzą, że Twój małżonek przyczynił się znacznie do straty majątku wspólnego. W trakcie postępowania możesz powołać świadków, czy ubiegać się o wykorzystanie opinii biegłego sądowego.
Podsumowanie
Problemy pojawiające się podczas podziału majątku wspólnego są najczęściej związane z brakiem zgody między małżonkami co do prawa własności dzielonego majątku. Określenie sposobu podziału majątku może okazać się problematyczne, kiedy żadna ze stron nie chce zbyć lokalu mieszkalnego, a jednocześnie oboje chcą w nim pozostać.
Są to jednak głównie problemy, które indywidualnie zależą od charakteru oraz relacji między stronami. Dlatego przeanalizuj swoją sytuację osobistą i pamiętaj, że zawsze możesz skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pomogą Ci w uzyskaniu odpowiedniego rezultatu postępowania.
