Jeżeli szukasz informacji o podziale majątku wspólnego w pigułce, to dobrze trafiłeś! Na tej stronie znajdziesz wszystkie potrzebne informacje, które będą wsparciem zarówno przed, w trakcie, jak i po rozwodzie.
Warto się odpowiednio przygotować do postępowania, gdyż podział majątku wspólnego jest skomplikowany zarówno od strony faktycznej, czy prawnej.
Czym jest podział majątku wspólnego?
Na skutek zawarcia związku małżeńskiego powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa. Chyba że strony wiąże umowa majątkowa małżeńska. W skład wspólności wchodzą wszelkie składniki majątkowe, które pojawiły się w okresie trwania małżeństwa. Konieczność jej rozdzielenia pojawia się najczęściej w związku z decyzją o separacji, czy rozwodzie.
Możliwie jest także podzielenie majątku poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Takie działanie może być pomoce, gdy małżonkowie czują się bardziej komfortowo w relacji z ustanowioną rozdzielnością. Umowę majątkową małżeńską można więc zawrzeć w trakcie trwania małżeństwa oraz po jego zakończeniu.
Wówczas ustalenie rozdzielności majątkowej to wskazanie co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków, a co w skład majątku osobistego każdej ze stron.
Pamiętaj, że podzielenie majątku to instytucja, która pozwali na uniknięcie niepotrzebnych sporów w przypadku ewentualnej rozłąki małżonków, czy problemów finansowych którejkolwiek ze stron.
Majątek osobisty a wspólny
Majątek wspólny obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe, które partnerzy nabyli w trakcie trwania małżeństwa. Są to m.in. pobrane wynagrodzenie za pracę lub innej działalności zarobkowej, należności zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym, dochody z majątku wspólnego, nabyte przedmioty.
Niezależnie od ponoszonych nakładów oraz stopnia przyczynienia się do powstania majątku przynależy on do każdego z małżonków. Ponadto składniki majątku, które zdobyłeś wykorzystując majątek własny również będą wliczały się we wspólność małżeńską np. przychód przedsiębiorstwa, które jedna ze stron założyła przed ślubem.
Niemniej jednak warto pamiętać, że wszelkie przedmioty i prawa, które posiadałeś przed zawarciem związku małżeńskiego wchodzą jedynie w skład majątku osobistego. Każda ze stron ma własny majątek osobisty.
W jego skład wchodzą również niektóre przychody określone bezpośrednio przez ustawodawcę. Są to np. darowizny, spadki, prawa autorskie i pokrewne, odszkodowania, składniki nabyte z majątku osobistego, czy nagrody.
Podział majątku krok po kroku
1. Zdecyduj się na sposób podzielenia majątku
Podział majątku będzie więc możliwy, kiedy ustanie wspólność majątkowa między małżonkami. Możliwe to jest na skutek rozwodu, ubezwłasnowolnienia, separacji, śmierci jednego z byłych małżonków, podpisania intercyzy oraz upadłości.
Jak już wiesz, możesz to zrobić zarówno w trakcie trwania małżeństwa, jak i po jego rozwiązaniu. Wybierz sposób, który będzie dogodny dla Ciebie. Możesz wkroczyć na drogę sądową lub podzielić majątek zgodną umową stron.
2. Ustal, co wchodzi w skład majątku wspólnego
Aby określić wartość majątku wspólnego, to w pierwszej kolejności musisz zastanowić się nad etapami jego powstawania. Majątek wspólny powstaje z dniem zawarcia związku małżeńskiego. Wszystkie składniki majątku sprzed tego dnia będą należały do majątku osobistego małżonka.
Ustal jakie składniki będą wchodziły w skład majątku wspólnego. Kolejnym krokiem będzie ustalenie ich wartości według cen z dnia podziału majątku wspólnego. Następnie należy ustalić podział składników majątku przypisując im odpowiednią wartość.
3. Sprawdź, jakie roszczenia przysługują Ci przy podziale majątku
Przed rozprawą o podział majątku warto ustalić jakie roszczenia przysługują Ci w tej sprawie. Dlatego przeanalizuj cały proces powstania majątku wspólnego, a także określ kto w jakim stopniu miał w tym swój udział.
Jakie roszczenia możesz wziąć pod uwagę przy ustalaniu podziału majątku?
- podział w naturze poprzez np. wyodrębnienie dwóch lokali w budynku
- ustalenie prawa własności,
- rozliczenie wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na korzyść majątku osobistego lub odwrotnie,
- spłaty wspólnych długów,
- nakładów poczynionych z majątków osobistych na rzecz majątku wspólnego,
- dochodów oraz pożytków uzyskanych z majątku wspólnego małżonków,
- podziału rzeczy, które należą do majątku wspólnego.
- ustanowienie spłaty lub dopłaty przy podziale majątku.
4. Wybieram umowny podział majątku — co dalej?
Jeżeli wiesz, że wraz z małżonkiem potraficie wspólnie podzielić majątek, to wybierz rozwiązanie ugodowe. Oszczędzi to z pewnością sporo czasu, pieniędzy i stresu.
Musicie wraz z małżonkiem sporządzić dokument, w którym zgodnie podzielicie się majątkiem. Co do zasady umowę w sprawie podziału majątku możecie ustanowić w dowolnej formie.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku posiadanych nieruchomości konieczne będzie zawarcie ugody w formie aktu notarialnego. W zależności od posiadanych składników majątku wspólnego prawo może przewidywać zachowanie formy szczególnej zawarcia umowy majątkowej. Przykładem jest posiadanie przedsiębiorstwa, czy prawa użytkowania wieczystego w majątku.
Następnie wystarczy złożyć wniosek o zawezwanie drugiej strony do zawarcia ugody w sprawie podziału majątku wspólnego. Należy w nim zawrzeć informacje o majątku tj. jego skład, wartość oraz propozycję podziału.
Po doręczeniu pisma drugiej stronie wyznaczane jest posiedzenie sądowe, na którym strony mogą zawrzeć ugodę zgodną z umową o podział majątku.
5. Wybieram sądowy podział majątku – co dalej?
Jeżeli porozumienie między stronami nie będzie możliwe, podział majątku musi nastąpić poprzez przeprowadzenie postępowania sądowego. Należy wtedy złożyć wniosek do sądu rejonowego o podział majątku wspólnego.
Zgodnie z zasadą, którą kieruje się Sąd podczas orzekania o podziale majątku między stronami zawartej w art. 43 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, udział małżonków w majątku wspólnym jest równy.
To w jaki sposób będzie przebiegała sprawa o podział zależy jednak od żądań stron i wybranego sposobu podziału majątku. Pamiętaj, że postępowanie sądowe w sprawie podziału może być odrębne, ale również możesz wnieść takie żądanie w trakcie postępowania rozwodowego.
Jeżeli jednak żądanie to będzie powodem nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym, to sąd może pozostawić wniosek bez rozpatrzenia. Konieczny wtedy będzie podział majątku po rozwodzie.
Przy orzekaniu w sprawie sąd sprawdzi nakład pracy obojga stron poświęconych na rozwój majątku wspólnego. Pamiętaj, że liczą się nie tylko nakłady finansowe, ale także wkład w wychowanie dzieci, czy prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.
Wniosek o podział majątku należy wnieść do sądu właściwego w sprawie. Odpowiednim będzie sąd rejonowy miejsca położenia majątku wspólnego. Jeżeli rzeczy znajdują się w okręgu działania kilku sądów, to wybór instytucji należy do wnioskodawcy.
Za podział majątku należy wnieść opłatę sądową w wysokości 1000 zł. W przypadku równego podziału majątku oraz załączenia zgodnego planu podziału będzie to 300 zł.
Jak podzielić majątek w nierównych częściach?
Istnieją okoliczności, które uprawniają Sąd do przyznania nierównego podziału majątku wspólnego między stronami. Możliwe jest to na skutek udowodnienia, że udział jednego z małżonków jest większy niż udział drugiego z nich.
Aby sąd uznał nierówny podział majątku muszą nastąpić trzy przesłanki jednocześnie:
1. żądanie małżonka o ustalenie nierównych udziałów – wniesione na piśmie procesowym.
2. różny stopień przyczynienia się do powstania majątku – są to takie działania jak zarobkowanie, sposób gospodarowania zarobkami, nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci, nakład pracy we wspólnym gospodarstwie domowym, wkład w pomnażanie majątku. Różnica musi być istotnie widoczna, aby została uznana przez Sąd.
3. Ważne powody – w rozprawie o podział majątku za ważne powody uznaje się sytuacje, w których na skutek równego podziału majątku naruszone zostaną zasady współżycia społecznego. Przykładem dla takich okoliczności może być np. utrata części majątku z powodu uzależnienia jednego z małżonków.
Warto jednak wiedzieć, że należy odpowiednio przygotować się do takiego postępowania sądowego. Zbierz więc świadków, a także odpowiednie dowody, które mogłyby potwierdzić wystąpienie powyższych przesłanek.
Dobrym pomysłem może być również powołanie biegłego celem wydania stosownej opinii np. w sprawie w określenia wartości nieruchomości.
Nie bój się prosić o pomoc!
Pamiętaj, że postępowanie w sprawie o podział majątku może być szczególnie wymagające i skomplikowane. Dlatego, jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości w sprawie zgłaszanego wniosku, czy ugody między stronami, to warto poprosić o pomoc odpowiedniego specjalistę.
Ponadto w przypadku rozwodu zastanów się nad skorzystaniem z mediacji, dzięki której rozwód wraz z ustaleniem ważnych kwestii możesz otrzymać już na pierwszej sprawie rozwodowej. Więcej informacji o mediacji znajdziesz na naszym blogu.
