Rozwód to nic innego jak rozwiązanie istnienia związku małżeńskiego. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Aby sąd mógł orzec rozwód, muszą zostać „spełnione” pewne kryteria. W pierwszej kolejności sąd musi stwierdzić, że między małżonkami wystąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Po drugie rozkład pożycia małżeńskiego musi przejawiać się w ustaniu więzi fizycznej, gospodarczej i duchowej.
Czy sąd zawsze zgadza się na rozwód?
Sąd nie zawsze może zgodzić się na udzielenie rozwodu. W przypadku zaistnienia negatywnych przesłanek rozwodowych istnieje ryzyko oddalenia powództwa. Sąd może nie wyrazić zgody na udzielenie rozwodu, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Zgodnie z literaturą i orzecznictwem sprzeczne jest orzeczenie rozwodu na wniosek małżonka, który chce się rozwieść na przykład z tego powodu, że jego współmałżonek zachorował i wymaga opieki, a także w sytuacji, gdy małżonkowie mają małoletnie dzieci, a orzeczenie rozwodu wpłynęłoby negatywnie na ich dobro.
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód. W przypadku udzielenia małżonkom przez sąd powszechny rozwodu – informacja o tym fakcie zostanie przesłana do Urzędu Stanu Cywilnego przez sąd. Sąd jednak nie informuje o udzielonym rozwodzie Kościoła – a przecież często jest tak, że małżeństwa zawierane są w kościele, nie zaś Urzędzie Stanu Cywilnego.
Rozwód kościelny – fakt, czy mit?
Chociaż małżeństwo kościelne w pewnym sensie łączy się z cywilnym, to już udzielenie rozwodu przez sąd powszechny nie obejmuje jednocześnie rozwiązania węzła małżeńskiego przed Kościołem. Prawo kościelne nie zna takiej instytucji jak rozwód kościelny, a zwrot ten jest używany powszechnie dla określenia unieważnienia małżeństwa.
Podkreślić w tym miejscu należy zatem, że takie wyrażenia jak „unieważnienie ślubu kościelnego” lub „rozwód kościelny” są niepoprawne jednak powszechnie używane. Zgodnie z doktryną kościoła katolickiego – małżeństwo jest sakramentem na całe życie i nie można go rozwiązać przez rozwód.
Jedynym sposobem na wykreślenie z naszego życia faktu zawarcia ślubu kościelnego, jest stwierdzenie jego nieważności, czyli uznanie, że de facto związek małżeński nigdy nie istniał, a jego zawarcie było nieważne.
Jak uzyskać rozwód kościelny?
Podstawy do stwierdzenia nieważności, czyli uznania, że związek małżeński w ogóle nie istniał, zawarte są przede wszystkim w Kodeksie Prawa Kanonicznego, stanowiącego podstawowy akt prawny funkcjonowania Kościoła Katolickiego.
Dodatkowo niezwykle przydatnymi podstawami do stwierdzenia zasadności wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nieważności małżeństwa będzie orzecznictwo sądów kościelnych, które zawiera wykładnię, interpretację często niejasnych i zawiłych przepisów prawa kanonicznego.
Wystąpienie do sądu kościelnego z żądaniem stwierdzenia nieważności związku małżeńskiego nie wystarczy – swoje żądanie należy także należycie wykazać i udowodnić.
Można to zrobić między innymi poprzez przedstawienie sądowi stosownej dokumentacji takiej jak wyrok rozwodowy wydany przez sąd powszechny. Można również załączyć dokumentację medyczną, z której wynika, że małżonek chorował w chwili wstępowania w związek małżeński i nie był świadomy składanego oświadczenia woli lub na przykład jest impotentem i zataił ten fakt przed ślubem, powodując że w trakcie trwania małżeństwa nienależycie wypełnia obowiązki małżeńskie.
Pod kątem formalnym – w procedurze stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego nieoceniona będzie pomoc adwokata kościelnego.
Ile kosztuje rozwód kościelny?
Cena stwierdzenia nieważności małżeństwa uzależniona jest od wielu czynników. Opłata wskazana jest w regulaminie sądu zajmującego się daną sprawą. Co do zasady opłata za wszczęcie postępowania wynosi około 300 zł.
Na zwiększenie kosztów postępowania o stwierdzenie nieważności małżeństwa może wpłynąć na przykład potrzeba powołania biegłego do sporządzenia opinii. Są to sytuacje, gdy na przykład dokumentacja medyczna jest niewystarczająca, niekompletna lub nie wskazuje jednoznacznie na stan zdrowia małżonka, które może być przesłanką do stwierdzenia nieważności.
Na wysokość kosztów stwierdzenia nieważności małżeństwa wpływa także honorarium dla adwokata, jeżeli strona zdecyduje się na skorzystanie z jego pomocy. Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, strona może upoważnić do działania w jej imieniu albo pełnomocnika, albo adwokata kościelnego.
Podkreślenia wymaga fakt, że adwokatem kościelnym może być osoba, która faktycznie nie jest zwyczajnym adwokatem mogącym występować przed sądem powszechnym. Pełnomocnictwo dla pełnomocnika lub adwokata musi być udzielone na piśmie.
Musisz wiedzieć, że skorzystanie z pomocy pełnomocnika lub adwokata niesie za sobą dodatkowe koszty, jednak jego udział w sprawie może okazać się korzystnym posunięciem dla klienta.
Prawidłowo umocowany pełnomocnik ma prawo do:
- udziału w procesie,
- zadawania pytań świadkom,
- wnioskowania o przeprowadzanie dodatkowych dokumentów celem udowodnienia roszczenia powoda
- wglądu do akt postępowania, co niewątpliwie stanowi atut w trakcie postępowania.
Podsumowując, koszty sądowe (bez opłaty za adwokata kościelnego lub pełnomocnika, które są ustalane indywidualnie) wynoszą średnio około 2000 zł. Co istotne – koszty postępowania przed sądem kościelnym można rozłożyć na raty.
Rozwód kościelny – ile trwa?
Procedura udzielenia rozwodu kościelnego, czyli stwierdzenia nieważności małżeństwa jest zbliżona do postępowania cywilnego w sądach powszechnych. Prawo kanoniczne jednak ściśle wskazuje na konkretne terminy dokonywania określonych czynności.
W momencie złożenia do właściwego miejscowo sądu skargi powodowej sąd kościelny ma miesiąc na jej przyjęcie. Dodatkowo po przyjęciu skargi, odpowiedź na nią składa także sędzia. Po przyjęciu skargi powodowej, gdy spełnia ona wszelkie wymogi formalne, sąd kościelny przesyła jej odpis stronie pozwanej.
Wówczas strona pozwana ma możliwość ustosunkowania się do zarzutów i wniosków powoda. Strona pozwana ma również możliwość złożenia skargi wzajemnej. Sąd także wyznacza stronie pozwanej określony termin na złożenie rzeczonej odpowiedzi.
Co do zasady – prawo kanoniczne wskazuje na maksymalny dwunastomiesięczny okres trwania procesu w pierwszej instancji oraz maksymalny sześciomiesięczny okres trwania postępowania w drugiej instancji, w sytuacji, gdyby któraś ze stron odwołała się od orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji.
Warto jednak pamiętać, że dopuszczalne są okoliczności, których zaistnienie rodziłoby możliwość przedłużenia procesu tak, aby rzetelnie przeprowadzić wszystkie czynności i aby sąd kościelny dokładnie przypatrzył się naszej sprawie.
Są to niezależne od stron przeszkody takie jak:
- brak stawiennictwa świadka,
- choroby,
- czynniki zewnętrzne uniemożliwiające procedowanie – jak na przykład siła wyższa, wojna, pandemia itd.
Co to jest szybki rozwód kościelny?
W tym miejscu wskazać należy na zmiany wprowadzone przez papieża Franciszka, który to wprowadził skrócony, czterdziestopięciodniowy proces kanoniczny. Ta forma dotyczy przypadków oczywistych dla stwierdzenia nieważności małżeństwa, takich jak na przykład niewątpliwa, stwierdzona dokumentacją medyczną choroba psychiczna.
Dla przeprowadzenia skróconego procesu niezbędne jest uzyskanie zgody obojga małżonków. Tak zwany szybki rozwód kościelny może się odbyć w przypadku zaistnienia takich przesłanek, jak:
- brak wiary,
- dokonanie aborcji dla uniknięcia urodzenia dzieci w związku małżeńskim,
- krótki czas pożycia małżeńskiego
- rozstanie w kilka dni po zawarciu związku małżeńskiego,
- zatajenie bezpłodności,
- zatajenie potomstwa z poprzedniego związku,
- zatajenie karalności
- uporczywe zdrady,
- przemoc,
- choroba psychiczna
- przedślubna ciąża.
W skróconym procesie decyzję podejmuje biskup diecezjalny.
Rozwód kościelny – jak wygląda?
Procedura stwierdzenia nieważności małżeństwa, czyli uzyskania tak zwanego rozwodu kościelnego rozpoczyna się od złożenia skargi powodowej. Skarga powodowa jest zbliżona do cywilnego klasycznego pozwu.
Wymogi formalne dla sporządzenia prawidłowej skargi powodowej zawarte są bezpośrednio w prawie kanonicznym. W skardze powodowej przede wszystkim wskazać należy, do kogo jest ona składana i czego strona składająca się domaga.
Samo wskazanie żądania nie wystarczy – w skardze należy wskazać, na jakim uprawnieniu ono się opiera. Dodatkowo – podobnie jak w pozwie cywilnym – należy wykazać fakty na udowodnienie swoich twierdzeń i żądań.
W uzasadnieniu opisać należy nie tylko okoliczności, z których wynika żądanie stwierdzenia nieważności małżeństwa, ale także okres poznania się, narzeczeństwa oraz funkcjonowania małżeństwa.
Niezbędnym elementem skargi powodowej jest oczywiście podpis osoby składającej skargę lub też jej pełnomocnika. W piśmie wskazać należy także adresy do doręczeń stron – niezależnie od zameldowania – podać trzeba taki adres, pod którym najszybciej strony odbiorą korespondencję. Jest to niezwykle ważne dla przyspieszenia postępowania.
Jeżeli chodzi o załączniki do skargi, to obowiązkowo załączyć należy do niej akt małżeństwa, metrykę chrztu, a jeżeli strony mają za sobą już rozwód cywilny – to dobrze byłoby załączyć do skargi pozew o rozwód, odpowiedź na pozew, protokoły rozpraw – przede wszystkim te, które zawierają istotne zeznania stron oraz świadków na okoliczność wystąpienia przesłanek mogących uzasadniać stwierdzenie nieważności małżeństwa, oraz wyrok rozwodowy.
Gdzie należy złożyć skargę powodową?
Skargę powodową należy złożyć do sądu kościelnego właściwego miejscowo dla miejsca zawarcia ślubu kościelnego lub do sądu kościelnego właściwego miejscowo dla miejsca zamieszkania małżonków.
Jeżeli dla wyżej wskazanych miejsc właściwe są różne sądy – wybór należy do powoda. W przypadku problemów z ustaleniem właściwości miejscowej, konkretnych informacji mogą udzielić parafie właściwe dla miejsca zamieszkania małżonków lub miejsca, w którym udzielany był sakrament małżeństwa.
Przykładowe miasta, w których znajdują się sądy kościelne, to: Białystok, Bydgoszcz, Częstochowa, Gliwice, Gdańsk, Gniezno, Katowice, Kielce, Kraków, Koszalin, Lublin, Łódź, Opole, Poznań, Sosnowiec, Szczecin, Toruń, Warszawa, Gorzów Wielkopolski;
Co zrobić w przypadku odrzucenia skargi przez sąd?
Może okazać się, że skarga obarczona jest brakami formalnymi lub sąd nie znajdzie podstaw do stwierdzenia nieważności małżeństwa już po przeczytaniu pierwszego pisma.
Wówczas skarga jest zwracana powodowi. W takim przypadku powodowi przysługuje możliwość złożenia odwołania do trybunału apelacyjnego.
Jak wygląda proces po przyjęciu skargi przez sąd?
W przypadku gdy okaże się, że skarga powodowa nie zawiera braków formalnych i jest prawidłowo sporządzona, a także, że sąd widzi, chociażby cień szans na możliwość stwierdzenia nieważności małżeństwa, to nadaje jej bieg.
W tym momencie dochodzi do oficjalnego zawiązania sporu, podczas którego sąd stawia stronom podstawowe pytanie i ustala, jaka konkretnie przesłanka stała się podstawą stwierdzenia nieważności małżeństwa.
Przesłanka stwierdzenia nieważności małżeństwa może wynikać zarówno z samej treści skargi, jak i z załączonych do niej dokumentów. W przypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do ustalenia przesłanki może on posiłkować się zeznaniami świadków oraz powołaniem opinii biegłego.
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego różni się od zwyczajnego postępowania przed sądem powszechnym między innymi w zakresie rozpraw. Co do zasady, rozprawy znane nam z sądu powszechnego lub z telewizji – nie odbywają się przed sądem kościelnym. Sąd bowiem wzywa pojedyncze osoby celem ich przesłuchania, bez potrzeby otwierania rozprawy.
Kto może być świadkiem w trakcie procesu?
Świadkiem może być najbliższa rodzina oraz znajomi małżonków, którzy widzieli moment zawierania związku małżeńskiego, a także którzy towarzyszyli małżonkom przed, jak i po zawarciu małżeństwa i znają okoliczności, które mogą wpłynąć na ustalenie przez sąd przesłanki stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego.
W sytuacji, gdy świadek nie może stawić się na przesłuchanie, istnieje możliwość złożenia przez niego zeznań przed notariuszem. Wskazać w tym miejscu należy na wyłączenia możliwości powołania na świadka osób, które są niepełnoletnie, które są chore psychicznie oraz na zakaz dowodowy przesłuchania kapłana co do okoliczności, o których dowiedział się w trakcie udzielania sakramentu spowiedzi.
Okoliczności te są bowiem objęte tajemnicą spowiedzi, która to jest bezwzględnie chroniona i nie można – zarówno w trakcie postępowania przed sądem kościelnym, jak i sądem powszechnym – pytać się kapłana o jej treść.
Czy można powołać biegłego?
W sytuacji, gdy treść skargi powodowej, załączonych do niej dokumentów oraz zeznań świadków nie wystarcza sądowi kościelnemu do ustalenia przesłanki stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego, sąd może powołać dowód z opinii biegłego kościelnego.
Biegły może być specjalistą z zakresu medycyny (dla stwierdzenia na przykład impotencji), z zakresu psychiatrii (dla stwierdzenia na przykład choroby psychicznej) itp.
Co po przeprowadzeniu postępowania dowodowego?
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w tym w szczególności przesłuchaniu świadków, tak zwany sędzia instruktor musi przesłać skargę powodową wraz z dowodami, odpowiedź na skargę, protokoły z zeznaniami świadków oraz opinie biegłych do Sądu Biskupiego, co otwiera kolejny etap postępowania.
Po przesłaniu akt do sądu Biskupiego, są one publikowane, dzięki czemu małżonkowie oraz ich pełnomocnicy mogą się zapoznać ze zgromadzonym w sprawie materiałem i podjąć linię obrony.
Kto to jest obrońca węzła małżeńskiego?
Obrońca węzła małżeńskiego jest w procesie o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego przedstawicielem Kościoła Katolickiego. Jest to funkcja w procesie kościelnym, polegająca – jak z samej nazwy wynika – na staniu na straży małżeństwa.
Jak wcześniej wskazano – małżeństwo jest sakramentem kościelnym zawieranym na całe życie. Obrońca węzła małżeńskiego ma za zadanie chronić tego sakramentu, obserwować proces i czuwać nad jego prawidłowością, dążyć do przeprowadzania go w taki sposób, by uzyskać odpowiedź na pytanie, co rzeczywiście stanowiło przesłankę unieważnienia małżeństwa i czy w ogóle taka w danej sytuacji zaistniała.
Co istotne – obrońca węzła małżeńskiego ma możliwość złożenia apelacji od wyroku sądu kościelnego.
Jak wygląda wyrok w sprawie rozwodu kościelnego?
Na koniec postępowania publikowany jest wyrok. Wyrok jest także doręczany stronom i ich pełnomocnikom. Wyrok powinien zawierać rozstrzygnięcie co do istoty sprawy, uzasadnienie – zarówno prawne, jak i faktyczne i wykazanie, na czym opierał się sąd w podjęciu decyzji.
Dodatkowo wyrok powinien zawierać informację o kosztach procesu, a także pouczenie dla stron o możliwości odwołania się od wyroku poprzez złożenie apelacji do sądu drugiej instancji.
Podkreślenia wymaga, że wyrok sądu kościelnego nie zawiera rozstrzygnięć w kwestii majątku małżonków, wychowania ich wspólnych dzieci czy kwestii alimentów. W wyroku kościelnym nie wskazuje się także winnego rozkładowi pożycia małżeńskiego.
Czy mogę się odwołać od wyroku w sprawie rozwodu kościelnego?
Tak. W wyroku pierwszej instancji powinno być zawarte pouczenie o możliwości odwołania się do sądu drugiej instancji.
Odwołanie się do drugiej instancji podzielone jest na dwa etapy – pierwszy to zgłoszenie apelacji, czyli poinformowanie sądu o zamiarze odwołania się a drugi etap to poparcie, uzasadnienie apelacji.
Podobnie jak w przypadku postępowania przed sądem powszechnym – niezadowolona strona musi „wytknąć” sądowi błędy, jakich dopuścił się w trakcie procesu i uzasadnić, że w konsekwencji popełnionych błędów zapadł wadliwy wyrok.
Czy po uzyskaniu rozwodu kościelnego mogę ponownie wziąć ślub?
Istotne jest, że w wyroku sądu kościelnego, sąd może zawrzeć klauzulę o zakazie zawarcia małżeństwa względem osoby, z której winy nastąpiła przyczyna nieważności małżeństwa.
Zakaz taki stosowany jest w momencie istnienia ryzyka, że okoliczności, które przyczyniły się do stwierdzenia nieważności małżeństwa, mogą również stanąć na przeszkodzie skuteczności zawarcia kolejnego związku małżeńskiego.
Dla przykładu – może być to stała, nieuleczalna choroba, która sprawia, że nie będą przez chorego należycie wypełniane obowiązki małżeńskie. Osoba, którą dotknął taki zakaz, przed wstąpieniem w kolejny związek małżeński musi uzyskać zgodę na pójście do ołtarza od sądu kościelnego lub od biskupa.
Rozwód kościelny a cywilny
Jak powszechnie wiadomo, ślub kościelny jest równoważny z zawarciem związku małżeńskiego przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Udzielenie rozwodu przez sąd powszechny, nie stanowi jednak rozwiązania węzła małżeńskiego z punktu widzenia prawa kościelnego.
Zarówno w prawie powszechnym, jak i prawie kościelnym istnieją zbliżone do siebie instytucje unieważnienia związków małżeńskich. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone:
- przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli;
- pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony;
- pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste.
Podkreślenia jednak wymaga, że unieważnienie małżeństwa przez sąd powszechny z uwagi na wyżej wskazane przesłanki nie ma wpływu na stwierdzenie nieważności małżeństwa przez sąd kościelny.
Podobnie ma się sprawa w przypadku rozwiązania małżeństwa stron przez rozwód w sądzie powszechnym – nie generuje ono automatycznie rozwiązania małżeństwa z punktu widzenia kościoła.
Wyrok rozwodowy wydany przez sąd powszechny może jedynie być pomocnym dowodem w wykazaniu przesłanek do stwierdzenia nieważności małżeństwa w postępowaniu kościelnym.
Rozwód kościelny – przyczyny
Przyczyną stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego mogą być:
1. Przeszkody zrywające;
2. Wady zgody małżeńskiej;
3. Brak formy kanonicznej;
Czym są przeszkody zrywające?
Są to cechy osobiste małżonków i okoliczności, które sprawiają, że małżeństwo można uznać za nieważnie zawarte.
Zgodnie z prawem kanonicznym, przeszkodami zrywającymi są:
- przeszkoda wieku, która ma miejsce wówczas, gdy ślub jest zawierany, gdy mężczyzna ma poniżej 16 lat a kobieta poniżej 14 lat,
- przeszkoda pokrewieństwa, która ma miejsce w momencie zawierania związku małżeńskiego przez osoby, które są krewnymi w linii prostej lub w linii bocznej do czwartego stopnia włącznie,
- przeszkoda powinowactwa oraz przeszkoda pokrewieństwa prawnego (występująca w momencie zawarcia ślubu przez osoby, między którymi istnieje stosunek adopcji w linii prostej i w linii bocznej do drugiego stopnia).
- „przyzwoitość publiczna”, która interpretowana jest jako niemożność zawarcia małżeństwa np. przez kobietę z synem jej partnera.
- sytuacje, w których doszło do zawarcia związku małżeńskiego z osobą, która złożyła śluby czystości (tzw. przeszkoda profesji zakonnej), a także przeszkoda święceń kapłańskich.
- przeszkoda niemocy płciowej, która polega na impotencji, czyli niezdolności względem dokonania stosunku płciowego. Co istotne – niezdolność ta może być uprzednia, trwała, absolutna lub względna.
- przeszkoda wyznawania przez małżonków różnej religii.
- przeszkoda zrywająca polegająca na występku, takim jak na przykład – przeszkoda małżonkobójstwa. Pojawia się, gdy osoba chcąca zawrzeć małżeństwo powoduje śmierć współmałżonka potencjalnego partnera lub swojego, aby móc się z nim ożenić lub wyjść za mąż. Także, ta przeszkoda dotyczy sytuacji, w których osoby, które fizycznie lub moralnie przyczyniły się do śmierci współmałżonka, próbują zawrzeć małżeństwo.
Na czym polegają przesłanki wady zgody małżeńskiej?
Logicznym wydaje się, że aby małżeństwo było zawarte ważnie – zgoda na jego zawarcie musi być wyrażona świadomie i z nieprzymuszonej woli.
W związku z powyższym zatem małżeństwo można uznać za nieważne w przypadku wystąpienia wady zgody małżeńskiej polegającej na przykład na: braku rozeznania co do praw i obowiązków małżeńskich, czyli brak wystarczającego pojmowania i zrozumienia, na czym polegają obowiązki małżonków. Przeszkoda ta dotyczy na przykład osób cierpiących na zaburzenia psychiczne.
O braku rozeznania co do praw i obowiązków małżeńskich można mówić także w momencie zawierania związku małżeńskiego przez osobę będącą pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
Kolejną wadą zgody małżeńskiej jest sytuacja, w której co prawda małżonek świadomie wstąpił w związek małżeński, jednak w trakcie trwania związku małżeńskiego wykazuje niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich.
Nie jest ważne małżeństwo, które zostało zawarte w sytuacji, gdy jeden lub oboje małżonków zostali wprowadzeni w błąd, lub zawarli małżeństwo pod warunkiem, a także w sytuacji, gdy wstąpili w związek małżeński, pozostając pod przymusem lub ze strachu.
Na czym polega przesłanka braku formy kanonicznej?
Jest to przesłanka stwierdzenia nieważności małżeństwa, która zaistnieć może nie po stronie nupturientów, ale po stronie instytucji kościoła.
Przesłanka ta najczęściej polega na brakach dotyczących formy kanonicznej, czyli na przykład braku odpowiedniego upoważnienia kapłana do udzielenia małżonkom sakramentu małżeństwa lub też brak odpowiedniej ilości świadków.
Czy rozwód kościelny dostają obie strony?
Orzeczenie sądu kościelnego o uznaniu nieważności małżeństwa jest pewnego rodzaju fikcją prawną, przez której pryzmat małżeństwo powinno być interpretowane tak, jakby nigdy nie doszło do jego zawarcia.
Oznacza to, że każda ze stron uznanego za niebyły związku małżeńskiego uznawana jest za pannę / kawalera i co do zasady może zawrzeć ślub kościelny z innym partnerem.
Wskazać jednak należy, że sąd kościelny w wyroku stwierdzającym nieważność małżeństwa może zastrzec, że przeszkoda, z uwagi, na którą stwierdzono nieważność, może stanowić przeszkodę do zawarcia skutecznego związku małżeńskiego w przyszłości.
Rozwód kościelny – powody
Powodem, dla którego małżonkowie decydują się na wystąpienie do sądu kościelnego ze skargą powodową i roszczeniem o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest przede wszystkim wykazanie, że wystąpiła któraś z przesłanek unieważnienia małżeństwa i powinno ono być poczytywane za niebyłe.
Dodatkowo – stwierdzenie nieważności małżeństwa pozwala na przyjmowanie sakramentu Eucharystii i pełne uczestnictwo w życiu Kościoła katolickiego. Niewątpliwie – dzięki zamknięciu sprawy z unieważnieniem związku małżeńskiego otwiera się możliwość ponownego wstąpienia w związek małżeński.
Podsumowując, rozwód kościelny różni się od tego cywilnego w znaczącym stopniu. Dlatego odpowiednio się przygotuj, jeżeli planujesz skorzystać z tej możliwości.
Sprawdź też treści na naszym blogu, aby znaleźć odpowiedzi na wszystkie trapiące Cię pytania.
