Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw zawarty w druku sejmowym nr 3254 wpłynął do Sejmu 27 lutego 2019 roku. Projekt ustawy zakładał między innymi wprowadzenie nowej instytucji alimentów natychmiastowych.
Następnie został przyjęty z poprawkami w I czytaniu, nie uzyskując żadnego głosu sprzeciwu. Koniec kadencji parlamentu spowodował przerwanie prac nad projektem. Rzecznik Praw Dziecka zwraca uwagę na pilne przyśpieszenie działań legislacyjnych w kwestii alimentów natychmiastowych. Do dzisiaj nie wyznaczono jednak konkretnej daty, w której przepisy zostaną wprowadzone w życie.
Z tego artykułu dowiesz się czym są alimenty natychmiastowe i jak będą wyglądały zasady ich przyznawania. Dodatkowo wskażemy czym różni się wniosek o regularne alimenty, od tych orzekanych w trybie natychmiastowym.
Czym są alimenty natychmiastowe?
Warto przypomnieć, że obecnie orzeczenie alimentów na dziecko wiąże się z przeprowadzeniem długotrwałego postępowania sądowego oraz egzekucyjnego, a także spełnieniem wielu wymagań. Może to być więc nie tylko uciążliwe dla rodzica, który będzie głównym opiekunem dziecka, ale również uprzywilejowanego. Poprzez ograniczone środki finansowe uzasadnione potrzeby dziecka nie mogą zostać w pełni zaspokojone.
To nowe rozwiązanie ma na celu pomóc uzyskać świadczenie alimentacyjne w znacznie szybszy sposób. Alimenty natychmiastowe miałyby zapewnić szybkie przyznanie zasobów finansowych potrzebnych celem utrzymania dziecka. Sąd będzie orzekał o nich na wniosek uprawnionego, który będzie musiał rozpatrzyć w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia.
Dodatkowo przewidziane zostały sprawniejsze oraz łatwiejsze procedury przyznania alimentów, oraz składania wniosków, co pozwoli na uefektywnienie pracy sądów rodzinnych.
Jak będzie wyglądał wniosek o alimenty natychmiastowe?
Z założenia wniosek będzie prosty, tak aby każdy mógł go wypełnić samodzielnie bez pomocy adwokata, czy radcy prawnego. Nie będzie już obowiązku wskazania wartości przedmiotu sporu. Ponadto przewidziano możliwość złożenia go zarówno w wersji papierowej, jak i za pośrednictwem internetu na stronie odpowiedniego ministerstwa.
Świadczenia alimentacyjne będą dotyczyć jedynie alimentów na dzieci, które przed wejściem w życie ustawy, nie występowały do sądu o orzeczenie alimentów w zwykłym trybie. Dodatkowo rodzic wielu dzieci będzie mógł złożyć jeden wniosek obejmując jednocześnie wszystkich uprawnionych.
Warto wspomnieć, że do wniosku nie trzeba będzie dołączać wielu dokumentów tak jak dotychczas. Oznacza to, że prawdopodobnie potrzebny będzie tylko akt urodzenia dziecka oraz inne dane wnioskodawcy z jego oświadczeniem pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Wniosek będzie można znaleźć nie tylko w budynkach sądów, ale też na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Będzie więc ogólnodostępny dla każdego zainteresowanego takim rozwiązaniem.
Jak wysokie będą alimenty natychmiastowe?
W przyśpieszonym trybie kwota nie zależy od indywidualnych okoliczności dziecka tak jak dotychczas. Będzie natomiast zależeć od liczby dzieci w rodzinie, czy wysokość pensji minimalnej. Są to konkretne czynniki, a nie poddawanie analizie całej sytuacji życiowej dziecka.
Alimenty natychmiastowe mają kształtować się w następujący sposób:
- Przy jednym dziecku będzie to 21% wysokości pensji minimalnej.
- Alimenty natychmiastowe przy dwójce dzieci będą wynosiły po 19% pensji minimalnej. Każdemu dziecku przyznane z osobna.
- Przy trojgu – 17% pensji minimalnej.
- Przy czworgu – 15% pensji minimalnej.
- Jeżeli dzieci będzie piątka lub więcej, wówczas przysługiwać będzie 13% pensji minimalnej.
Wskazuje się, że świadczenia będą odpowiednio waloryzowane w zależności od inflacji, czy aktualnych kosztów życia. Wartość ta będzie co roku ogłaszana poprzez obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości na następny rok kalendarzowy.
Jak będzie wyglądało postępowanie o alimenty natychmiastowe?
Dzięki wprowadzonym zmianom sąd będzie miał możliwość wydania nakazu zapłaty poprzez przeprowadzenie postępowania nakazowego alimentacyjnego. Wówczas konieczne będzie złożenie pozwu na odpowiednim formularzu.
Po przeprowadzeniu postępowania, wydany przez sąd alimentacyjny nakaz zapłaty jest natychmiast wykonalny w momencie uchylenia terminowi zaspokojenia roszczenia przez drugą stronę. Co więcej, przyznany obowiązek alimentacyjny będzie obowiązywał za okres od momentu wniesienia pozwu.
Takie działanie pozwoli na złożenie wniosku o przeprowadzanie postępowania egzekucyjnego, w przypadku uchylania się od płacenia alimentów przez drugą stronę. Daje więc szansę osobie opiekującej się dzieckiem na szybkie przyznanie środków potrzebnych do utrzymania dziecka.
Należy pamiętać, że druga strona postępowania ma uprawnienia do wniesienia zarzutów, wówczas sąd będzie mógł wstrzymać wykonanie nakazu. Zarzuty od nakazu zapłaty, które może złożyć pozwany, nie będą już udostępniane w formie urzędowych formularzy. Oznacza to, że złożenie zarzutów może być bardziej wymagające niż samo złożenie wniosku w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych.
Czy mogę skorzystać ze starych warunków uzyskania alimentów?
Instrument w postaci alimentów natychmiastowych nie jest obligatoryjny. Każdy zależnie od własnych okoliczności może zdecydować się na orzeczenie o alimentach na dotychczasowych zasadach lub w trybie przyśpieszonym.
Warto jednak pamiętać, że alimenty natychmiastowe niestety nie będą oceniane ze względu na aktualne potrzeby dziecka, czy sytuację finansową pozwanego. W rzeczywistości przyznana kwota może okazać się znacznie niższa od tej, którą sąd orzekłby przy regularnym postępowaniu sądowym.
W każdej chwili jednak możesz złożyć wniosek do sądu o ponowne rozpatrzenie obowiązku alimentacyjnego. Szczególnie w chwili przyznania niewystarczającej ilości środków na zmieniające się potrzeby dziecka oraz kosztów jego utrzymania. W końcu koszty na dziecko mogą ulegać zmianom w trakcie okresu rozwojowego.
Jeżeli zdecydujesz się na ponowne rozpatrzenie sprawy, wówczas postępowanie przybierze regularny tryb, co może wiązać się z dłuższym oczekiwaniem na decyzję sądu w sprawie obowiązku alimentacyjnego. Jednak może się także zakończyć przyznaniem wyższej kwoty alimentów.
Podsumowanie
Pomysł dotyczący alimentów natychmiastowych wydaje się zasadny. Dobro dzieci wymaga szczególnej ochrony ze strony ustawodawcy. Taki instrument pozwoliłby na poprawę komfortu życia podopiecznych, szczególnie w przypadkach utrudnionych kontaktów samych rodziców.
Ponadto możliwe, że dzięki takiemu rozwiązaniu system sądowy zostanie odpowiednio odciążony poprzez wprowadzenie szybszej i łatwiejszej procedury uzyskania świadczeń alimentacyjnych.
