Separacja a podział majątku

Mężczyzna z rozłożonymi rękami pokazuje różnice między separacją i podzialem majątku
Autor artykułu
Kamil Jura

Prawnik i mediator rozwodowy. Twórca nowoczesnego podejścia do sposobu przeprowadzenia rozwodu. Jako jedyny w Polsce wymyślił i opracował od A do Z unikalny schemat działania w sprawach rozwodowych pozwalający na uzyskanie rozwodu nawet w 8 dni.

Wiele osób, zanim podejmie decyzje o rozwodzie decyduje się na orzeczenie separacji. Czym się jednak różni zwykła separacja od separacji prawnej i jaki ma wpływ na podział majątku? Dowiesz się tego po przeczytaniu artykułu. 

Separacja prawna a separacja faktyczna

Separacja prawna to sytuacja prawna małżonków, która została orzeczona prawomocnym postanowieniem o separacji. Sąd znosi obowiązki małżonków, jak również majątkowe oraz niemajątkowe prawa. Taki rodzaj separacji wiąże się więc z określonymi skutkami prawnymi.

Separacja faktyczna to sytuacja, w której małżonkowie prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. W takim przypadku jednostki żyją osobno, jednak nadal pozostając w związku małżeńskim. W trakcie trwania separacji faktycznej nie dochodzi do zmian prawnych w wiążącym nadal małżeństwie.

Jakie są przesłanki separacji?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, ażeby sąd orzekł separację muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki: 

  • trwały, ale nie stały rozkład pożycia małżeńskiego pomiędzy małżonkami, 
  • na skutek separacji nie zostaną naruszone zasady współżycia społecznego, 
  • na skutek separacji nie ucierpi dobro małoletnich dzieci.  

Kiedy można podzielić majątek?

Podział majątku przez sąd nie jest możliwy w trakcie trwania małżeństwa. W takiej sytuacji możliwe jest jedynie zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, czyli tzw. intercyzy. 

Ustawodawca przewidział parę sytuacji, w których majątek może zostać podzielony: 

  • ustanie małżeństwa w przypadku śmierci jednego z małżonków, 
  • orzeczenie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, 
  • ogłoszenie upadłości,
  • rozwód, 
  • separacja, 
  • unieważnienie małżeństwa.

Podział majątku przy separacji

Po orzeczeniu przez sąd separacji oraz uprawomocnieniu się wyroku z mocy prawa, małżonków wiąże instytucja rozdzielności majątkowej. Od tego momentu każdy z małżonków będzie mógł samodzielnie zarządzać i decydować o swoim majątku. 

Pamiętaj, że nie jest to możliwe w przypadku separacji faktycznej, nieformalnej. Wówczas z punktu widzenia prawa nadal wraz z małżonkiem jesteście w związku małżeńskim. Dlatego też przepisy dotyczące ustawowej wspólności małżeńskiej, czy postanowienia z intercyzy nadal będą wiążące. 

Majątek, który został nabyty już po stwierdzeniu przez sąd separacji będzie należał do majątku osobistego strony, która go nabyła. Każdorazowo sąd orzeka o rozdzielności majątkowej między małżonkami w przypadku separacji, dlatego nie ma możliwości jej zniesienia. 

Ten zabieg prawny pomoże Ci na ochronienie swojego majątku przed możliwymi długami drugiej strony, a także ułatwi dalszy podział majątku między stronami. 

Jeżeli każda ze stron jest zgodna co do podziału majątku to sąd może orzec o nim przy wydawaniu postanowienia o separacji. Możliwe jest to jednak jedynie, kiedy nie będzie miało to znacznego wpływu na przedłużenie postępowania sądowego. 

Co, gdy macie odmienne zdania na temat podziału majątku?

Jeżeli wraz z partnerem nie możecie zgodnie zdecydować o podziale majątku, sąd nie rozstrzygnie tej kwestii przy separacji. W takiej sytuacji konieczne będzie wniesienie osobnego wniosku o podział majątku wspólnego. 

Wówczas sąd w osobnym postępowaniu po uprawomocnieniu się postanowienia o separacji zdecyduje o podziale majątku wspólnego. Dopiero po jego dokonaniu będziecie mogli zarządzać swoją częścią majątku wspólnego. 

Wniosek o podział majątku — co powinien zawierać?

Jeżeli zdecydowałeś się na podział majątku przy separacji pamiętaj, że musi on spełniać określone wymagania: 

  • rozdzielenie wartości udziałów majątku wspólnego pomiędzy małżonkami, 
  • określenie majątku wspólnego, 
  • określenie składników majątku wspólnego oraz wskazanie na posiadane nieruchomości, czy ruchomości,
  • określenie wartości poszczególnych składników majątku, 
  • określenie sposobu podziału majątku wspólnego. 

Pamiętaj, że należy wskazać wszelkie składniki majątku wspólnego. W przeciwnym wypadku możesz stracić prawa do żądania podziału pominiętej części. Nie należy też w sposób celowy ukrywać, zbywać czy umniejszać wartości majątku. Takie działania mogą wpłynąć na przedłużenie procesu w sprawie podziału, a co za tym idzie odrzuceniu przez sąd możliwości orzeczenia o podziale majątku przy separacji. 

Ile kosztuje wniosek o podział majątku?

Złożenie wniosku do sądu o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej podlega opłacie w wysokości 1000 zł. W przypadku zgodnego projektu stron w sprawie podziału majątku opłata stała wynosi 300 zł.

Jeżeli strony nie będą zgodne co do podziału majątku wspólnego oraz wartości poszczególnych jej składników, to konieczne będzie powołanie biegłego, który w opinii określi wartość majątku wspólnego. Wówczas do kosztów należy doliczyć także pracę biegłego sądowego. 

Jeżeli jednak nie jesteś w stanie ponieść kosztów związanych z rozwodem, separacją, czy podziałem majątku to możesz ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych, składając wniosek jednocześnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.  

Co się dzieje z majątkiem w przypadku zniesienia separacji?

Kiedy zamiast złożenia pozwu o rozwód strony postanowią o zniesieniu separacji, to nadal będzie wiązał je ustawowy ustrój majątkowy. Dopiero na zgodny wniosek stron sąd może utrzymać rozdzielność majątkową, która powstała na skutek separacji. 

Udostępnij artykuł

Chcesz się rozwieść szybko i bez zbędnych kosztów?

W Nowym-Etapie® wypracujemy rozwiązanie, które umożliwi Ci rozwód nawet w 22 dni.
 Sprawdź ile będzie kosztować Twój rozwód 
Chcesz się rozwieść szybko i bez zbędnych kosztów?