Wiele osób, zanim podejmie decyzje o rozwodzie decyduje się na orzeczenie separacji. Czym się jednak różni zwykła separacja od separacji prawnej i jaki ma wpływ na podział majątku? Dowiesz się tego po przeczytaniu artykułu.
Separacja prawna a separacja faktyczna
Separacja prawna to sytuacja prawna małżonków, która została orzeczona prawomocnym postanowieniem o separacji. Sąd znosi obowiązki małżonków, jak również majątkowe oraz niemajątkowe prawa. Taki rodzaj separacji wiąże się więc z określonymi skutkami prawnymi.
Separacja faktyczna to sytuacja, w której małżonkowie prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. W takim przypadku jednostki żyją osobno, jednak nadal pozostając w związku małżeńskim. W trakcie trwania separacji faktycznej nie dochodzi do zmian prawnych w wiążącym nadal małżeństwie.
Jakie są przesłanki separacji?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, ażeby sąd orzekł separację muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:
- trwały, ale nie stały rozkład pożycia małżeńskiego pomiędzy małżonkami,
- na skutek separacji nie zostaną naruszone zasady współżycia społecznego,
- na skutek separacji nie ucierpi dobro małoletnich dzieci.
Kiedy można podzielić majątek?
Podział majątku przez sąd nie jest możliwy w trakcie trwania małżeństwa. W takiej sytuacji możliwe jest jedynie zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, czyli tzw. intercyzy.
Ustawodawca przewidział parę sytuacji, w których majątek może zostać podzielony:
- ustanie małżeństwa w przypadku śmierci jednego z małżonków,
- orzeczenie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,
- ogłoszenie upadłości,
- rozwód,
- separacja,
- unieważnienie małżeństwa.
Podział majątku przy separacji
Po orzeczeniu przez sąd separacji oraz uprawomocnieniu się wyroku z mocy prawa, małżonków wiąże instytucja rozdzielności majątkowej. Od tego momentu każdy z małżonków będzie mógł samodzielnie zarządzać i decydować o swoim majątku.
Pamiętaj, że nie jest to możliwe w przypadku separacji faktycznej, nieformalnej. Wówczas z punktu widzenia prawa nadal wraz z małżonkiem jesteście w związku małżeńskim. Dlatego też przepisy dotyczące ustawowej wspólności małżeńskiej, czy postanowienia z intercyzy nadal będą wiążące.
Majątek, który został nabyty już po stwierdzeniu przez sąd separacji będzie należał do majątku osobistego strony, która go nabyła. Każdorazowo sąd orzeka o rozdzielności majątkowej między małżonkami w przypadku separacji, dlatego nie ma możliwości jej zniesienia.
Ten zabieg prawny pomoże Ci na ochronienie swojego majątku przed możliwymi długami drugiej strony, a także ułatwi dalszy podział majątku między stronami.
Jeżeli każda ze stron jest zgodna co do podziału majątku to sąd może orzec o nim przy wydawaniu postanowienia o separacji. Możliwe jest to jednak jedynie, kiedy nie będzie miało to znacznego wpływu na przedłużenie postępowania sądowego.
Co, gdy macie odmienne zdania na temat podziału majątku?
Jeżeli wraz z partnerem nie możecie zgodnie zdecydować o podziale majątku, sąd nie rozstrzygnie tej kwestii przy separacji. W takiej sytuacji konieczne będzie wniesienie osobnego wniosku o podział majątku wspólnego.
Wówczas sąd w osobnym postępowaniu po uprawomocnieniu się postanowienia o separacji zdecyduje o podziale majątku wspólnego. Dopiero po jego dokonaniu będziecie mogli zarządzać swoją częścią majątku wspólnego.
Wniosek o podział majątku — co powinien zawierać?
Jeżeli zdecydowałeś się na podział majątku przy separacji pamiętaj, że musi on spełniać określone wymagania:
- rozdzielenie wartości udziałów majątku wspólnego pomiędzy małżonkami,
- określenie majątku wspólnego,
- określenie składników majątku wspólnego oraz wskazanie na posiadane nieruchomości, czy ruchomości,
- określenie wartości poszczególnych składników majątku,
- określenie sposobu podziału majątku wspólnego.
Pamiętaj, że należy wskazać wszelkie składniki majątku wspólnego. W przeciwnym wypadku możesz stracić prawa do żądania podziału pominiętej części. Nie należy też w sposób celowy ukrywać, zbywać czy umniejszać wartości majątku. Takie działania mogą wpłynąć na przedłużenie procesu w sprawie podziału, a co za tym idzie odrzuceniu przez sąd możliwości orzeczenia o podziale majątku przy separacji.
Ile kosztuje wniosek o podział majątku?
Złożenie wniosku do sądu o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej podlega opłacie w wysokości 1000 zł. W przypadku zgodnego projektu stron w sprawie podziału majątku opłata stała wynosi 300 zł.
Jeżeli strony nie będą zgodne co do podziału majątku wspólnego oraz wartości poszczególnych jej składników, to konieczne będzie powołanie biegłego, który w opinii określi wartość majątku wspólnego. Wówczas do kosztów należy doliczyć także pracę biegłego sądowego.
Jeżeli jednak nie jesteś w stanie ponieść kosztów związanych z rozwodem, separacją, czy podziałem majątku to możesz ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych, składając wniosek jednocześnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
Co się dzieje z majątkiem w przypadku zniesienia separacji?
Kiedy zamiast złożenia pozwu o rozwód strony postanowią o zniesieniu separacji, to nadal będzie wiązał je ustawowy ustrój majątkowy. Dopiero na zgodny wniosek stron sąd może utrzymać rozdzielność majątkową, która powstała na skutek separacji.
